dinsdag 14 december 2010

Dark side of the moon (deel 2)

De kracht van de zwerm staat niet gelijk aan de macht van het getal.
Het tegendeel is waar. De zwerm moet zo heterogeen mogelijk zijn samengesteld. Homogeniteit verzwakt de groep. Als voorbeeld: Wanneer een hondenras zo ver wordt doorgefokt dat er te weinig verschillen in het genetisch materiaal overblijven, dan wordt dat ras vatbaar voor allerlei ziekten en gebreken .
Er zwemmen elk jaar scholen dolfijnen het strand op, elke vier jaar storten lemmingen zich massaal van de rotsen… Het waarom is nog steeds onderwerp van onderzoek.

Er bestaan ook ‘mensenzwermen’… Wanneer deze te homogeen van samenstelling worden kan daar ook kortsluiting ontstaan.
Er wordt in brede kringen getwijfeld aan de kwaliteiten van premier Berlusconi. Toch wordt zijn positie –nog steeds- door een meerderheid van het Italiaanse volk gedragen.
Met een zwerm gaat het fout als een leider zich losmaakt van de zwerm.
Als een machthebber zich immuun maakt voor informatie, ontstaat er ‘audio feedback’. Het geluid gaat rondzingen en zichzelf versterken. De machthebber krijgt alleen de door hem gewenste informatie en die gaat zich door het eenzijdige aanbod vanzelf versterken, waardoor de machthebber nog uitsluitend beslissingen neemt op basis van die eenzijdige informatie.

Dat geldt voor tal van andere machthebbers uit heden en verleden. Kim Jong-il van Noord Korea regeert en Saddam Husein van Irak regeerde ook vanuit het ‘eigen gelijk’ los van hun volk, afgeschermd van die realiteit. En de grote meerderheid van hun volk zit in diezelfde informatiearmoede gevangen. De informatiefeedback zorgt ervoor dat het systeem in stand wordt gehouden. Het volk volgt nog steeds volgens de wetten van de zwerm, ‘ze gaan met de stroom’… Op basis van de gefilterde en dus gehomogeniseerde informatie…
NB.
Wat deed Wiki Leaks ook al weer mbt informatie..?

Op de DVD Pulse van Pink Floyd is een groot deel van hun ‘Dark side of the moon’ opgenomen. In dat onvolprezen spektakel van beeld en geluid worden de beelden tijdens het nummer ‘Brain Damage’ de beelden van wereldleiders uit de jaren’70 en ‘80 geprojecteerd…
"All lunatics on the dark side of the moon…" Ver weg... onbereikbaar voor het licht, tastend in het donker met hun vingers in het eigen gelijk...

maandag 13 december 2010

Dark side of the moon (deel 1)

Dark side of the moon

De kracht van de kudde kan tegelijk ook haar zwakte zijn.
De kracht van de groep ligt in de diversiteit van de groep. Wanneer de interne verschillen (denk daarbij aan gender, leeftijd, intelligentie, ervaring, vaardigheid) maximaal zijn is de kracht van de groep ook maximaal.
Zwermgedrag bestaat in het moment. Als die ene spreeuw in de zwerm zich af vraagt: “Waar ben ik eigenlijk mee bezig?” vliegen alle vogels in de zwerm tegen elkaar.
Als u op de grote overvolle rotonde rond de L’Arc de Triomphe
Van de kracht van de kudde

(foto: Michał Krawczyk) in Parijs zich afvraagt “Wat doe ik hier?” klapt u gegarandeerd tegen een van die andere auto’s op.
Binnen de zwerm geldt: ‘Go with the flow’. Je stelt je helemaal open voor het moment en reageert, volgt, neemt initiatief…
Je maakt deel uit van het team dat die uitstekende wedstrijd speelt, je bent de violist in het grote orkest, jan publiek die het refrein uit volle borst meezingt.
Je wilt niets anders weten, niets anders doen, want je bestaat in dit moment…
en je hebt gelijk! Iets anders doen dan reageren op wat er om je heen gebeurt is in het verkeer levensgevaarlijk.

zaterdag 11 december 2010

flashmob... voor een goed kerstgevoel

De flashmob blijft een prachtige verschijnsel!
Hoewel het natuurlijk ook een marketinginstrument is geworden...
Maar het gedrag van de mensen die volstrekt toevallig in zijn 'mob' verzeild raken is zo leuk om te observeren.
In eerste instantie lopen mensen nog gewoon door... Je ziet ze als het ware denken: "he, er staat er een te zingen... geen tijd voor... gewoon doorlopen.."
Totdat het 'Hallelujah' van Handel zo machtig klinkt dat iedereen toegeeft aan de druk en meedoet; zowel passief luisterend, als voorzichtig actief meeneurieend..

Kijk en geniet:

Social Media vs Strategisch management

Op 23 juni schreef ik een blog met vrijwel dezelfde titel.
In die bijdrage stond de vraag centraal:
"wat is de impact van Social Media op organisaties?"

Een ander citaat uit die blogbijdrage:
Gaandeweg groeit het besef dat we niet meer kunnen 'managen' zoals we dat tot nu toe gewend waren. De strategische manager zit op het topje van een piramide en maakt vanuit zijn positie een plan voor de organisatie. Goede communicatie naar beneden 'does the trick". Met Social Media heeft de basis van de piramide een luide en duidelijke stem gekregen. Deze stem is zo krachtig dat haar trillingen tot in de top van de piramide voelbaar zijn.

Die woorden hebben met de huidige commotie rond Wikileaks aan belang gewonnen.
Het is bijzonder wat er gebeurt.

Het is bijna een Bourne identity film die we met z'n allen live meekijken:
Het 'regeringsapparaat' voelt zich bedreigd en zet alle macht in om het individu dat voor hen het gevaar is, te vernietigen.
Het gevaar dat de macht bedreigd is dat alle strategische informatie ineens openbaar is. De strategiën kunnen niet meer worden gemanaged.

De tegenreactie is als verschijnsel nog mooier.
Overal sluiten individuen zich aan bij een 'beweging'. In dit geval is dat een groep zonder gezicht: mensen doen mee met het bestoken van servers. De gezamenlijke kracht van al die eenlingen blijkt in staat om organisaties, die in hun macht onaantastbaar leken, gevoelig te raken.
In 'De wereld draait door' van donderdag 9 december wordt een fragment (minuut 11.35 - 11.55) getoond van een interview met Osame Bedier, waarin deze toegeeft dat paypal op verzoek van de Amerikaanse regering donaties aan Wikileaks blokkeerde.

Binnen het kader van het thema van dit Blog is het bijzonder om vast te stellen dat het inderdaad zo is dat de kracht van de kudde in staat blijkt om de traditionele macht te weerstaan.

woensdag 14 juli 2010

hoe mieren succesvol zijn...

Wat doen mieren goed, en wat kunnen wij van ze leren?
Deborah Gordan heeft twintig jaar gekeken hoe mierenkolonies functioneren.
Het is een boeiende studie, die vraagt om een transcriptie naar menselijk gedrag in de grote stad.

woensdag 30 juni 2010

Het geluid van de zwerm

Rond het 'voetbalcircus' -en dus helemaal rond een wereldkampioenschap- zien we allerlei vormen van zwermgedrag. We zijn al decennia lang vertrouwd met 'de massa'. Het woord heeft voor mij in de tijd daardoor ook een negatieve klank gekregen. "De massa is dom..."
Toch vind ik mezelf terug op de bank met een oranjeshirt aan, de beesies hangen aan de lamp, de oranjeslingers hangen door het huis en op de snelweg sluit ik met mijn versierde auto in 't defile van met oranje versierde auto's.

Maar het WK 2010 is een opmerkelijke vorm van zwermgedrag te zien, of beter gezegd te horen.
60.000 toeters bij elkaar geven een oorverdovend geluid.
Maar als je goed naar dat geluid luistert, hoor je meer...


Als je kijkt naar een school vissen, een vlucht vogels dan zie je dat die als door een onzichtbare hand gestuurd van richting veranderen.
Er staat geen dirigent voor het vuvuzela orkest. Toch zwelt het geluid aan, en dempt het weer op een manier die niet overeenkomt met de manier waarop een individu het geluid produceert. Ik zou als individuele vuvuzela speler gewoonweg de adem er niet voor hebben.
Soms hoor jezelfs een stoterig geluid van de tribunes afkomen.


Ik vind het een walgelijk geluid. Het verstoort mijn totale kijkplezier!
...maar... weet je?
Als ik op die tribune zit, dan heb ik er ook een!
If you can't beat them, join them!
Dat is de leuze voor zwermgedrag.

woensdag 23 juni 2010

Strategisch management vs Social Media

Dinsdag 1 juni zat ik 'onder het gehoor' van Professor Dr. Herman De Dijn. Hij sprak in de serie Soeterbeeck lezingen van de Radboud Universiteit Nijmegen.
Van Drop Box
Het werd een 'memorabele' avond. Overigens niet in de laatste plaats door de co-referator Professor Dr. Rene ten Bos. Samen schetsten zij vanuit historisch perspectief een beeld van de huidige werkelijkheid in Zorg en Onderwijs.
Vier punten wil ik uit het geheel lichten.
- In de afgelopen honderd jaar is er een verschuiving geweest van Beroep (komt van roeping,
persoonlijke keuze) naar Professional (functie in organisatie / is buiten de persoon zelf)
- We zijn een andere taal (Engels) gaan gebruiken om over organisaties te spreken. Daarmee zijn we
onpersoonlijker, minder betrokken geworden t.a.v. 'ons werk'.
- Het verschil tussen een product en een dienst is, dat een product eerst een proces doorloopt
(dat kan worden 'gemonitord' en dus kan worden 'ge-iso-normeerd') alvorens het wordt geconsumeerd.
- De hele organisatie wordt 'resultaat gedreven' aangestuurd. Daarmee neemt de organisatie met niet minder genoegen dan perfectie. Perfectie in deze zin wordt gedefinieerd als "dat wat vooraf is vastgesteld". Onverwachte dingen zijn dus 'niet perfect' en daarom 'niet gewenst'.

Nauwelijks een week later mocht ik voor ViaVinci University een Masterclass leiden met als thema 'Strategisch management vs Social Media'
Binnen het tijdsbestek van twee werkdagen hebben we aan de hand van een casus het thema uitgediept. Dat resulteerde in een strategisch plan.
In eerste instantie hebben we ons gestort op de Sociale Media. Daarbij werkten we aan de hand van de vraag "wat is de impact van Social Media op organisaties?" Gaandeweg groeide daarmee het besef dat we niet meer kunnen 'managen' zoals we dat tot nu toe gewend waren. De strategische manager zit op het topje van de piramide en maakt vanuit zijn positie een plan voor de organisatie. Goede communicatie naar beneden 'does the trick".
Met Social Media heeft de basis van de piramide een luide en duidelijke stem gekregen. Deze stem is zo krachtig dat haar trillingen tot in de top van de piramide voelbaar zijn. De voorbeelden van Iran, Georgie, China (en sinds kort Limburg) spreken voor zich.

Het programma was opgezet vanuit de vraag: "Is de vertaling van 'managen' 'beheren' of juist 'beheersen'? Aan het einde van de tweedaagse bleek dat het antwoord op deze vraag was verschoven van 'beheersen' naar 'beheren'.

Tot slot nog een mooi gezegde uit het referaat van Prof. Dr. De Dijn
Leg niet teveel vast, anders beweegt het niet meer!

woensdag 20 januari 2010

een kolonie insecten opereert als één


Het bekende boek ‘De kracht van de zwerm’ van Jaap van Ginneken kent sinds vandaag ook een wetenschappelijke variant. In een studie van de Universiteit van Florida wordt een model besproken dat het gedrag van de zwerm verklaart. Een belangrijke conclusie is dat de zwerm zich gedraagt als een individu. Dit wiskundige model dat de groei, reproductie en levensverwachting van een individueel organisme kan voorspellen toont aan dat met dit model hetzelfde gedrag kan worden voorspelt voor dit soort groepen insecten.

Binnen de evolutie zijn twee belangrijke sprongen aan te wijzen die samenhangen met dit zwermgedrag:
- de eerste is de wijze waarop cellen samen gingen werken en een organisme gingen vormen
- de tweede stap is de vorming van samenlevingen. Je zou ook kunnen zeggen: van individu naar superorganisme.

Deze beide stappen worden op een prachtige manier beschreven in het boek “What on earth happend” Het boek beschrijft de onstaansgechiedenis van de aarde op een schaal van 24 uur. Het laat zich lezen als een spannend boek...

Van Drop Box